ავსტრალია ახალ პრემიერ-მინისტრს ირჩევს

3 მაისს ავსტრალიელები საარჩევნო უბნებზე მივლენ, რათა 2022 წლის შემდეგ პირველად მიიღონ მონაწილეობა ფედერალურ არჩევნებში. არჩევნების შედეგები განსაზღვრავს არა მხოლოდ ქვეყნის მომავალ პრემიერ-მინისტრს, არამედ პარლამენტის შემადგენლობასაც.

ავსტრალიას გამორჩეული საარჩევნო სისტემა აქვს, რომელსაც თან ახლავს უნიკალური ტრადიციები. არჩევნებში მონაწილეობა სავალდებულოა 18 წელს ზემოთ ყველა მოქალაქისთვის. ქვეყანა უპირატესობის მიხედვით ხმის მიცემის სისტემას იყენებს, ხოლო საარჩევნო უბნებზე "დემოკრატიული სოსისის" დაგემოვნება ტრადიციად იქცა.

ამ არჩევნებში თითქმის 18 მილიონი ადამიანია რეგისტრირებული, რაც შესაბამისი ასაკის მოსახლეობის დაახლოებით 98%-ს შეადგენს. განსხვავებით "პირველი მოდის" სისტემისგან, რომელიც გამოიყენება დიდ ბრიტანეთში და აშშ-ს შტატების უმეტესობაში, სადაც კანდიდატი იმარჯვებს ხმების უბრალო უმრავლესობით, ავსტრალიაში ამომრჩევლები კანდიდატებს უპირატესობის მიხედვით ანაწილებენ. თუ პირველი დათვლის შედეგად ვერც ერთმა კანდიდატმა ვერ მოიპოვა ხმების 50%-ზე მეტი, ყველაზე ნაკლები მხარდაჭერის მქონე კანდიდატების ხმები გადანაწილდება, ეს პროცესი კი მანამ გაგრძელდება, სანამ რომელიმე კანდიდატი უმრავლესობას არ მოიპოვებს.

წარმომადგენელთა პალატის არჩევნებში ამომრჩევლებს მოეთხოვებათ ბიულეტენში მითითებული ყველა კანდიდატისთვის მიუთითონ საკუთარი უპირატესობა. თუმცა, სენატის არჩევნებში ამომრჩევლებმა მხოლოდ განსაზღვრული რაოდენობის უპირატესობები უნდა დააფიქსირონ. პრემიერ-მინისტრი ხდება იმ პარტიის ლიდერი, რომელიც წარმომადგენელთა პალატაში ყველაზე მეტ ადგილს მოიპოვებს. ცალკე ლიდერის არჩევნები არ ტარდება.

ავსტრალიის წარმომადგენელთა პალატის ყველა ადგილი - ამ არჩევნებში 150 - გასაყიდად არის გამოტანილი, ისევე როგორც სენატის 76 ადგილიდან 40. ავსტრალიას ორი ძირითადი პარტია ჰყავს: მემარცხენე ავსტრალიის ლეიბორისტული პარტია და კონსერვატიული ლიბერალურ-ნაციონალური კოალიცია. უმრავლესობის მთავრობის ფორმირებისთვის ერთმა პარტიამ პალატაში მინიმუმ 76 ადგილი უნდა მოიპოვოს. თუ ამას ვერ შეძლებს, მან მცირე პარტიებისა და დამოუკიდებელი დეპუტატების მხარდაჭერა უნდა მოიპოვოს.

როგორც სახელმწიფო, ისე ფედერალურ არჩევნებში, მცირე პარტიებისა და დამოუკიდებელი კანდიდატების ხმების წილი ავსტრალიაში ათწლეულების განმავლობაში სტაბილურად იზრდება. 2022 წლის ფედერალურ არჩევნებში ამ მაჩვენებელმა რეკორდულ დონეს მიაღწია, როდესაც ყოველმა მესამე ავსტრალიელმა ხმა ორ ძირითად პარტიას გარეთ კანდიდატებს მისცა.

2022 წლის არჩევნების შემდეგ, რომელმაც ლიბერალური პარტიისთვის ყველაზე დიდი მარცხი მოიტანა მისი დაარსების დღიდან, ლეიბორისტულმა პარტიამ უმრავლესობის მთავრობა ჩამოაყალიბა. ამჟამად, ლეიბორისტებს წარმომადგენელთა პალატაში 78 ადგილი აქვთ, კოალიციას კი 57, ხოლო დარჩენილი ადგილები მცირე პარტიებსა და დამოუკიდებელ კანდიდატებს შორის ნაწილდება. თუმცა, ერთი ადგილის გაუქმების გამო, თუ ლეიბორისტები ამ არჩევნებზე მხოლოდ ორ ადგილს დაკარგავენ, ისინი პარლამენტში უმრავლესობას დაკარგავენ.

საკუთარი მთავრობის ფორმირებისთვის კოალიციამ 19 ადგილი უნდა მოიპოვოს, სავარაუდოდ, მათ შორის ბევრი ის ადგილი, რომელიც 2022 წლის არჩევნებზე დამოუკიდებელ კანდიდატებს დაუთმო. ენტონი ალბანეზი პრემიერ-მინისტრია ბოლო არჩევნებიდან მოყოლებული და პარლამენტის ერთგული წევრი თითქმის 30 წელია. მიუხედავად იმისა, რომ 2022 წელს ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ ის ფართო პოპულარობით სარგებლობდა, ბოლო დროს ის ზეწოლის ქვეშ მოექცა ისეთ საკითხებზე რეაგირების გამო, როგორიცაა საბინაო საკითხები, ადგილობრივი მოსახლეობის უფლებები და ანტისემიტიზმი და ისლამოფობია.

ალბანეზის კონკურენტია პიტერ დატონი, რომელიც 2022 წლის დამარცხების შემდეგ ლიბერალურ-ნაციონალური კოალიციის ხელმძღვანელი გახდა. ის ოპოზიციის ლიდერის რანგში პირველად მონაწილეობს არჩევნებში. დატონი, რომელიც ცნობილია როგორც მტკიცე კონსერვატორი, წლების განმავლობაში მუშაობდა მნიშვნელოვან სამინისტროებში, როგორიცაა თავდაცვა და შინაგან საქმეთა სამინისტრო, მაგრამ დროდადრო საკამათო ფიგურა იყო, განსაკუთრებით სოციალურ საკითხებში.

როგორც გამოკითხვები, ისე საარჩევნო გზავნილები მიუთითებს, რომ ცხოვრების ღირებულება ბევრი ამომრჩევლისთვის ყველაზე დიდ პრობლემას წარმოადგენს. 2022 წლის არჩევნების შემდეგ ინფლაციამ, რომელიც ახლა შენელებულია, გაზარდა ყოველდღიური მოხმარების საგნების, როგორიცაა საკვები და კომუნალური გადასახადები, ფასები, რის გამოც ბევრ ოჯახს ფინანსური სირთულეები შეექმნა. ალბანეზის მთავრობამ განახორციელა რიგი პოლიტიკა, რომელიც, მისი თქმით, მიზნად ისახავს შვების მოტანას, როგორიცაა მედიკამენტების ფასების შემცირება და დახმარების შეთავაზება.