ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჰაყანის ქსელის ლიდერებზე დაწესებული ჯილდო გააუქმა

ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა და გააუქმა მილიონობით დოლარის ოდენობის ჯილდოები ავღანეთში მოქმედი ჰაყანის ქსელის მაღალი რანგის წევრების, მათ შორის, მისი ლიდერის, სირაჯუდინ ჰაყანის დაკავებისთვის. სირაჯუდინ ჰაყანი ამჟამად თალიბანის მთავრობაში შინაგან საქმეთა მინისტრის პოსტს იკავებს.

აღნიშნული გადაწყვეტილება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებით, რომ ჰაყანის ქსელს ბრალი ედება ავღანეთში აშშ-ის ხელმძღვანელობით მიმდინარე ომის დროს განხორციელებულ ყველაზე გახმაურებულ და სისხლისმღვრელ თავდასხმებში, მათ შორის, ამერიკის და ინდოეთის საელჩოებზე, ასევე ნატოს ძალებზე თავდასხმებში.

ამჟამად, ეს ქსელი თალიბანის მთავრობის საკვანძო ნაწილს წარმოადგენს, რომელსაც ავღანეთი 2021 წლიდან აკონტროლებს, მას შემდეგ, რაც ქვეყნიდან უცხოური ჯარები გაიყვანეს. ჯარების გაყვანას წინ უძღოდა აშშ-სა და თალიბანს შორის პრეზიდენტ ტრამპის პირველი ვადის დროს მიღწეული შეთანხმება.

ჯილდოების გაუქმება მოხდა პრეზიდენტ ტრამპის მეორე ვადის დაწყებიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ და მას შემდეგ, რაც აშშ-ის წარმომადგენლები ქაბულში თალიბანის მთავრობის წარმომადგენლებს შეხვდნენ 2022 წლიდან დაკავებული ამერიკელი ტურისტის გათავისუფლების უზრუნველსაყოფად.

აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის წარმომადგენელმა BBC-ს დაუდასტურა, რომ სირაჯუდინ ჰაყანზე, მის ძმაზე, აბდულ აზიზ ჰაყანზე და სიძეზე, იაჰია ჰაყანზე "ამჟამად ჯილდო არ არის დაწესებული", თუმცა ისინი კვლავ "სპეციალურად განსაზღვრულ გლობალურ ტერორისტებად" ითვლებიან და ჰაყანის ქსელი კვლავ "უცხოურ ტერორისტულ ორგანიზაციად" არის გამოცხადებული.

FBI-ის ვებგვერდი, რომელზეც ორშაბათს სირაჯუდინ ჰაყანის დაკავებისთვის 10 მილიონი დოლარის ოდენობის ჯილდო იყო მითითებული, განახლდა და ჯილდოს შეთავაზება ამოღებულია.

თალიბანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერმა, აბდულ მატინ ყანიმ BBC-ს განუცხადა, რომ ჯილდოების გაუქმება მისი მთავრობის "გაგრძელებული დიპლომატიური ძალისხმევის შედეგი იყო". "ეს კარგი ნაბიჯია და ეს გვიჩვენებს ჩვენს ახალ ურთიერთობას მსოფლიოსთან და განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებთან. მათ (აშშ-ის დელეგაციამ) გვითხრეს, რომ სურთ გაზარდონ პოზიტიური ურთიერთქმედება და ნდობის მშენებლობა ჩვენ შორის", - დასძინა მან.

შაბათს, აშშ-ის დელეგაცია, რომელშიც შედიოდნენ მძევლების საკითხებში სპეციალური წარმომადგენელი ადამ ბოჰლერი და ავღანეთში ყოფილი სპეციალური წარმომადგენელი ზალმაი ხალილზადი, ქაბულში თალიბანის მთავრობის საგარეო საქმეთა მინისტრს, ამირ ხან მუტაკის და თალიბანის სხვა წარმომადგენლებს შეხვდა. ამის შემდეგ, აშშ-ის მოქალაქე ჯორჯ გლეზმანი, რომელიც 2022 წლის დეკემბერში ავღანეთში ტურისტად ჩასვლისას დააკავეს, თალიბანის მთავრობამ გაათავისუფლა.

ჯერჯერობით უცნობია, იყო თუ არა ჯილდოების გაუქმება მოლაპარაკებების ნაწილი.

ჰაყანის ქსელი, რომელიც სირაჯუდინ ჰაყანის მამამ, ჯალალუდინ ჰაყანმა 1980-იან წლებში დააარსა, თავდაპირველად CIA-ს მიერ მხარდაჭერილი ანტისაბჭოთა დაჯგუფება იყო, რომელიც ავღანეთსა და პაკისტანში მოქმედებდა. თუმცა, ის რეგიონში ერთ-ერთ ყველაზე საშიშ ანტიდასავლურ სამხედრო ორგანიზაციად გადაიქცა.

ეს დაჯგუფება თალიბანს 1996 წელს ავღანეთში პირველად ხელისუფლებაში მოსვლის დროს დაუკავშირდა. ჯალალუდინ ჰაყანი ხანგრძლივი ავადმყოფობის შედეგად 2018 წელს გარდაიცვალა.

ამჟამად, სირაჯუდინ ჰაყანი ავღანეთის თალიბანის მთავრობაში ძალაუფლების ცენტრად იქცევა, რადგან მასსა და თალიბანის უმაღლეს ლიდერს, მულა ჰიბატულა ახუნდზადას შორის უთანხმოება იზრდება.

თალიბანის მთავრობის წევრებმა BBC-ს განუცხადეს, რომ ქალთა განათლების საკითხი ორ მხარეს შორის უთანხმოების მთავარი საგანია.

ჰაყანის ქსელი ცდილობს წარმოაჩინოს თავი უფრო ზომიერად და მოიპოვოს მხარდაჭერა ქვეყნის იმ მოსახლეობაში, რომელიც იმედგაცრუებულია უმაღლესი ლიდერის შეუპოვრობით ქალთა განათლების საკითხში.

აშშ-ის მთავრობის მიერ ჯილდოების გაუქმება იმის მტკიცებულებაა, რომ მისი გავლენა იზრდება გარედანაც, საერთაშორისო თანამეგობრობის იმ ნაწილში, რომელსაც თალიბანთან ურთიერთობა სურს.