ბანგლადეშის დროებითი ლიდერი ქვეყნის მდგომარეობას "საშინელ ტორნადოს" ადარებს

ბანგლადეშის გარდამავალი მთავრობის მეთაურმა განაცხადა, რომ გასული წლის მოვლენების შემდეგ, როდესაც ხანგრძლივი პრემიერ-მინისტრი შეიხ ჰასინა ხელისუფლებიდან გადააყენეს, მისთვის მოულოდნელი იყო მთავრობის ხელმძღვანელობა.

მუჰამედ იუნუსმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა ეკონომისტმა, BBC-სთან ინტერვიუში აღნიშნა, რომ მანამდე სახელმწიფო მმართველობის გამოცდილება არ ჰქონია და თავდაპირველად გაუჭირდა სისტემის გამართვა. მისი თქმით, სიტუაციის მოგვარების შემდეგ, მთავრობამ პრიორიტეტად ქვეყანაში კანონიერების აღდგენა და ეკონომიკის გაჯანსაღება დაისახა.

ჯერჯერობით უცნობია, მიიღებს თუ არა არჩევნებში მონაწილეობას შეიხ ჰასინა, რომელიც ინდოეთში გაიქცა, და მისი პარტია. იუნუსი იმედოვნებს, რომ არჩევნები მიმდინარე წლის ბოლოს ჩატარდება. ჰასინას ბანგლადეშში ბრალი ედება კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულებში.

"მათ [Awami League-ს] უნდა გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა მონაწილეობის მიღება, მე ამას ვერ გადავწყვეტ მათ ნაცვლად", - განაცხადა იუნუსმა და დასძინა, რომ არჩევნებში მონაწილეობის საკითხს საარჩევნო კომისია წყვეტს.

მისი თქმით, უმთავრესი ამოცანაა მშვიდობისა და წესრიგის დამყარება, ასევე ეკონომიკის აღდგენა, რომელიც მძიმე მდგომარეობაშია. "თითქოს 16 წლის განმავლობაში საშინელი ტორნადო მძვინვარებდა და ახლა ნანგრევების აღდგენას ვცდილობთ".

შეიხ ჰასინა 2009 წელს აირჩიეს პრემიერ-მინისტრად და ბანგლადეშს ავტორიტარული მეთოდებით მართავდა. მისი მთავრობის წევრები სასტიკად უსწორდებოდნენ განსხვავებული აზრის მქონე ადამიანებს. მისი მმართველობის პერიოდში გავრცელებული იყო ინფორმაცია ადამიანის უფლებების დარღვევის, პოლიტიკური ოპონენტების მკვლელობებისა და დაპატიმრებების შესახებ.

სტუდენტების მიერ ორგანიზებულმა საპროტესტო აქციებმა აიძულა ჰასინა დაეტოვებინა თანამდებობა აგვისტოში. მომიტინგეების თხოვნით, იუნუსი დაბრუნდა ბანგლადეშში და დროებითი მთავრობის ხელმძღვანელი გახდა.

იგი გეგმავს არჩევნების ჩატარებას 2025 წლის დეკემბრიდან 2026 წლის მარტამდე პერიოდში, იმის მიხედვით, თუ რამდენად სწრაფად შეძლებს მისი მთავრობა იმ რეფორმების განხორციელებას, რომლებიც, მისი აზრით, აუცილებელია თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისთვის.

"თუ რეფორმების განხორციელება ისე სწრაფად მოხერხდება, როგორც ჩვენ გვსურს, მაშინ არჩევნები დეკემბერში ჩატარდება. თუ რეფორმების უფრო ხანგრძლივი ვერსია გვექნება, შესაძლოა რამდენიმე თვე დაგვჭირდეს".

"ჩვენ სრული არეულობიდან მოვდივართ", - განაცხადა მან, როდესაც საუბრობდა ძალადობრივ საპროტესტო აქციებზე, რომლებმაც ბანგლადეში გასულ ზაფხულს მოიცვა. "ხალხს ესროდნენ, კლავდნენ".

თუმცა, თითქმის შვიდი თვის შემდეგ, დაქაში ამბობენ, რომ კანონიერება ჯერ კიდევ არ აღდგენილა და მდგომარეობა არ უმჯობესდება.

"გაუმჯობესება ფარდობითი ცნებაა", - თქვა მან. "თუ გასული წლის ანალოგიურ პერიოდს შევადარებთ, მაშინ ყველაფერი კარგად ჩანს. ის, რაც ახლა ხდება, არაფრით განსხვავდება სხვა დროს მომხდარისგან".

იუნუსი ბანგლადეშის ამჟამინდელ პრობლემებში წინა მთავრობას ადანაშაულებს.

"მე არ ვუჭერ მხარს ამ ყველაფერს. მე ვამბობ, რომ უნდა გავითვალისწინოთ, ჩვენ არ ვართ იდეალური ქვეყანა ან იდეალური ქალაქი, რომელიც უცებ შევქმენით. ეს არის ქვეყნის კონტინუუმი, რომელიც მრავალი წლის განმავლობაში ფუნქციონირებდა".

შეიხ ჰასინას რეჟიმის მსხვერპლნი კვლავ განრისხებულნი არიან. ათასობით დემონსტრანტი გამოვიდა ქუჩებში ბოლო თვეების განმავლობაში და მოითხოვს მის გასამართლებას სტუდენტების საპროტესტო აქციების სასტიკი დარბევისთვის.

ბანგლადეშის სასამართლომ მისი დაპატიმრების ორდერი გასცა, მაგრამ ინდოეთს ჯერ არ უპასუხია.

ახლა, იუნუსის ხელმძღვანელობით, კითხვები ჩნდება შეიხ ჰასინას პოლიტიკური პარტიის წევრების უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით.

თებერვალში, Awami League-ის რამდენიმე წევრის სახლი, მათ შორის ბანგლადეშის დამფუძნებლის - ჰასინას გარდაცვლილი მამის, შეიხ მუჯიბურ რაჰმანის სახლი, დაზიანდა და ცეცხლი წაუკიდეს მას შემდეგ, რაც მის მხარდამჭერებს უთხრეს, რომ ის YouTube-ზე მიმართვას გააკეთებდა.

სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებულ პოსტში, Awami League-მა დროებითი მთავრობა ძალადობის გამართლებაში დაადანაშაულა.

როდესაც BBC-მ ჰკითხა Awami League-ის წევრების განცხადებების შესახებ, რომ ბანგლადეში მათთვის უსაფრთხო არ არის, იუნუსმა სწრაფად დაიცვა თავისი მთავრობა.

"არსებობს სასამართლო, არსებობს კანონი, არსებობს პოლიციის განყოფილება, მათ შეუძლიათ წავიდნენ და შეიტანონ საჩივარი, დაარეგისტრირონ თავიანთი საჩივარი", - თქვა მან. "უბრალოდ არ მიდიხართ BBC-ის კორესპონდენტთან საჩივრის შესატანად, მიდიხართ პოლიციის განყოფილებაში საჩივრის შესატანად და ნახეთ, კანონი მოქმედებს თუ არა".