კარნი კანადის პრემიერ-მინისტრი გახდება: შეძლებს კი ის ურთიერთობების გადატვირთვას ტრამპთან?

მარკ კარნის გამარჯვებამ ჯასტინ ტრუდოს შემცვლელის პოსტზე, ის ლიბერალური პარტიის ლიდერად და შესაბამისად, კანადის მომავალ პრემიერ-მინისტრად აქცია. ეს არაჩვეულებრივი შედეგია ადამიანისთვის, რომელსაც მცირე პოლიტიკური გამოცდილება აქვს. მას არასდროს აურჩევიათ პარლამენტის წევრად, რომ აღარაფერი ვთქვათ მინისტრის პოსტზე.

თუმცა, კარნის აქვს მნიშვნელოვანი გამოცდილება გლობალურ ფინანსებში, რაც მან კანადის ბანკის მმართველის პოსტზე გლობალური ფინანსური კრიზისის დროს და ინგლისის ბანკის მმართველის პოსტზე Brexit-ის მოლაპარაკებების დროს შეიძინა. კარნი ამტკიცებს, რომ ამჟამინდელ ვითარებაში ეს გამოცდილება ფასდაუდებელი იქნება.

შეერთებული შტატების პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის მიერ წამოწყებულმა სავაჭრო ომმა და კანადის ამერიკის 51-ე შტატად გადაქცევის მუქარამ, ქვეყნის პოლიტიკური ლანდშაფტი თავდაყირა დააყენა. ლიბერალური პარტიის მხარდამჭერებთან შეხვედრაზე, საკვირაო ლიდერობის არჩევნების შედეგების გამოცხადების შემდეგ, კარნიმ პირობა დადო, რომ ტრამპის მუქარას ტარიფებთან და კანადის სუვერენიტეტთან დაკავშირებით, მტკიცედ უპასუხებდა.

"კანადა არასდროს, არანაირად არ გახდება ამერიკის ნაწილი", - განაცხადა მან. "ჩვენ არ ვითხოვეთ ეს ბრძოლა, მაგრამ კანადელები ყოველთვის მზად არიან, როდესაც ვინმე ხელთათმანებს ისვრის." მან გააფრთხილა ამერიკელები: "ვაჭრობაში, ისევე როგორც ჰოკეიში, კანადა გაიმარჯვებს."

მან არაერთხელ ახსენა აშშ-ის პრეზიდენტის სახელი და თქვა, რომ მისი მთავრობა საპასუხო ტარიფებს ძალაში დატოვებს მანამ, სანამ "ამერიკა პატივისცემას არ გამოგვიცხადებს". თუმცა, ის თუ როგორ გადათარგმნის ის ოტავაში წარმოთქმულ მტკიცე სიტყვებს პრაქტიკულ გადაწყვეტილებებში, გაცილებით ნაკლებად ნათელია.

ლიბერალებს იმედი აქვთ, რომ ტრუდოს წასვლა თავისთავად დაეხმარება სიტუაციის განმუხტვას. იმის ნაცვლად, რომ ტრამპი მუდმივად დასცინოდა ტრუდოს, როგორც "სუსტ" ლიდერს, მათ შესაძლოა ირწმუნონ, რომ კარნი შეძლებს პიროვნული ურთიერთობების გადატვირთვას. მეორე მხრივ, თუ მას მოუწევს დაჟინებით მოითხოვოს დათმობები, ხომ არ გარისკავს ის იმ ადამიანის რისხვას, რომელიც არაპროგნოზირებადობას პოლიტიკურ ხელოვნებად იყენებს?

ეს დიდწილად დამოკიდებულია იმაზე, რამდენად სერიოზულია აშშ-ის პრეზიდენტი თავის განზრახვაში, რომ კანადას რეალური ეკონომიკური ზიანი მიაყენოს და მისი ტერიტორია ანექსიას დაუქვემდებაროს. ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა რთულია.

მას შემდეგ, რაც კარნიმ პარტიის ნომინაცია მიიღო, მე შევხვდი კანადის ყოფილ პრემიერ-მინისტრს, ჟან კრეტიენს, რომელიც 1993 წლიდან ათი წლის განმავლობაში მსახურობდა და რომელმაც საღამოს დასაწყისში სცენაზე სიტყვით გამოვიდა. ჰკითხა, თვლიდა თუ არა ის, რომ ტრამპი სერიოზული იყო. "იცით, არ ვიცი", - მიპასუხა მან. "თქვენ იცით? ვინმემ იცის? მე არ ვარ ექიმი ან ფსიქიატრი. ის აზრს ყოველ ორ-სამ საათში იცვლის. ამიტომ, ის რომ თავისუფალი სამყაროს ლიდერია, ყველასთვის საფიქრალია."

მიუხედავად იმისა, რომ აშშ-ის მხრიდან მომდინარე საფრთხე კანადის პოლიტიკაში დომინირებს - კარნიმ მიმდინარე სიტუაციას "ბნელი დღეები" უწოდა, რომელიც გამოწვეულია ქვეყნის მიერ, რომელსაც ჩვენ ვეღარ ვენდობით" - ჯერ კიდევ არსებობს საშინაო პოლიტიკური საკითხები, რომლებზეც ყურადღების გამახვილებაა საჭირო, მათ შორის ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების პერსპექტივა.

უახლოეს დღეებში პრემიერ-მინისტრის ფიცის დადების შემდეგ, კარნიმ უნდა გადაწყვიტოს, დანიშნოს თუ არა ვადამდელი არჩევნები. თუ ის ამას არ გააკეთებს, საპარლამენტო ოპოზიციურმა პარტიებმა შესაძლოა ამ თვის ბოლოს უნდობლობის ვოტუმის გზით აიძულონ. სანამ ტრუდო გადადგებოდა, ლიბერალური პარტია საარჩევნო უფსკრულის წინაშე იდგა. ცხრა წლის განმავლობაში ხელისუფლებაში ყოფნის შემდეგ, ის ტვირთად იქცა და საზოგადოების რისხვის გამომწვევ მიზეზად იქცა ცხოვრების გაძვირების გამო, მიუხედავად მთავრობის ხარჯების რეკორდული დონისა და ეროვნული ვალის ზრდისა.

როგორც ჩანს, ყველაფერი მზად იყო იმისთვის, რომ ლიბერალები ხელისუფლებიდან ახალგაზრდა, პოპულისტური ლიდერის, პიერ პოლიევრის ხელმძღვანელობით კონსერვატიულ პარტიას ჩამოეშორებინა, რომელმაც ტრუდოს ლანძღვა ერთგვარ სპორტად აქცია. ახლა, მას არა მხოლოდ ღრმად არაპოპულარული მოწინააღმდეგის უპირატესობა დაკარგა, არამედ მისი პოლიტიკური სტილიც შესაძლოა შეუსაბამოდ გამოიყურებოდეს. ამჟამინდელ ვითარებაში, ტრამპის პოლიტიკასთან მცირე კავშირიც კი პოტენციურ ტვირთად იქცევა.